Questions 14-20: Reading Passage has seven paragraphs, A-G. Choose the correct heading for each paragraph from the list of headings below. Write the correct number, i-ix, in boxes 14 – 20 on your answer sheet.

14. Paragraph A

Phân tích đoạn A: đoạn văn bắt đầu bằng câu nghi ngờ về danh tính những người tạo nên các bức tượng đá cho đến thế kỷ thứ hai mươi. Sau đó, tác giả giải thích các giả định của một số người về việc những bức tượng được xây dựng như thế nào. Đoạn cuối kết thúc bằng cách ghi nhận rằng khoa học hiện đại cuối cùng đã chứng minh rõ ràng những người xây dựng các bức tượng này là người Polynesia.
Giải thích: nội dung chính của đoạn văn nói về câu hỏi ai là người đã xây dựng nên bức tượng đá đã được trả lời một cách rõ ràng.
>> Phù hợp với lựa chọn ii

Đáp án – ii

  • an undisputed answer = has definitively proved
  • a question about the moai = identity of the moai builders was in doubt

15. Paragraph B

Phân tích đoạn B: đoạn văn bắt đầu bằng câu khi những người dân trên đảo dọn rừng để lấy củi và chăn nuôi, cây cối đã không mọc trở lại. Cũng như cây cối trở nên khan hiếm và họ không còn có thể xây dựng những xuồng gỗ đánh cá, họ ăn các loài chim. Sự xói mòn đất làm giảm năng suất cây trồng của họ. Sau đó, tác giả có nói thêm do nguồn thức ăn cạn kiệt mà đã diễn ra cuộc nội chiến và ăn thịt lẫn nhau.
Giải thích: nội dung chính của đoạn văn nói về vấn đề nguồn thức ăn ngày càng khan hiếm ở vùng đất này.
>> Phù hợp với lựa chọn ix

Đáp án – ix

  • diminishing food resources = no longer construct wooden canoes for fishing decreased their crop yields

6. Paragraph C

Phân tích đoạn C: đoạn văn bắt đầu bằng câu chủ đề cho cả đoạn các bức tượng đá đẩy nhanh sự tự hủy diệt. Để hỗ trợ ý kiến này, nhà văn liệt kê những việc những người dân trên hòn đảo này đã làm để thể hiện sức mạnh của họ. Họ thể hiện sức mạnh bằng cách xây dựng những bức tượng ngày càng lớn hơn, đặt các bức tượng trên xe trượt tuyết bằng gỗ, kéo qua các đường ray gỗ, giải phóng mặt bằng. Và khi hết gỗ để xây tượng, thì chiến tranh bắt đầu xảy ra.
Giải thích: nội dung chính của đoạn văn nói về việc mà những bước tượng này dẫn đến chiến tranh xảy ra trong vùng này.
>> Phù hợp với lựa chọn viii

Đáp án – viii

  • how statues made situation worse = moai accelerated the self-destruction the wood was gone and civil war began

17. Paragraph D

Phân tích đoạn D: đoạn văn nói rằng người Rapanui đã có những nỗ lực anh dũng để bảo vệ các nguồn tài nguyên của những cánh đồng khô cằn và khắc nghiệt. Họ xây dựng hàng ngàn tấn chắn gió bằng đá tròn và làm vườn bên trong chúng, và sử dụng đá núi lửa đã vỡ để giữ cho đất ẩm >> Các hoạt động quản lý về môi trường mới được thực thi. Kết thúc bằng câu kết luận của tác giả rằng: người Rapanui thời tiền sử chính là những nhà tiên phong trong kỹ thuật canh tác bền vững.
Giải thích: nội dung chính của đoạn văn nói về việc tiên phong trong kỹ thuật canh tác bền vững của người Rapanui thời tiền sử .
>> Phù hợp với lựa chọn i

Đáp án – i

  • evidence = built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist
  • innovative = pioneers

18. Paragraph E

Phân tích đoạn E: đoạn văn nói về hai nhà khoa học Hunt và Lipo đã nói rằng các bằng chứng khảo cổ đã củng cố thêm cho truyền thuyết của người Rapanui. Và giả thuyết đó sau đó đã rằng chỉ cần 18 người, với ba dây sợi khỏe và một chút về kĩ năng thực hành, là hoàn toàn dễ dàng điều khiển 1.000 kg bản sao của các bức tượng đá một vài trăm mét.
Giải thích: nội dung chính của đoạn văn nói về các bằng chứng và giả thuyết đã củng cố thêm cho 1 truyền thuyết của người Rapanui.
>> Phù hợp với lựa chọn iv

Đáp án – iv

  • a theory = Recent experiments
  • supports = backs up
  • a local belief = moving moai required few people and no wood

19. Paragraph F

Phân tích đoạn F: đoạn văn nói về một số nguy hiểm cho hòn đảo mà không bị gây ra bởi người Rapanui, chẳng hạn như sự lan tràn nhanh chóng của đàn chuột mà chúng có thể sẽ tàn phá vùng đảo và sự xuất hiện của những người châu Âu mang theo về các bệnh chết người mà người dân trên đảo không có khả năng miễn dịch. Hunt và Lipo tuyên bố rằng người Rapanui hoàn toàn không chịu trách nhiệm cho sự mất mát của những cây cối trên hòn đảo.
Giải thích: nội dung chính của đoạn văn nói về những nguy hiểm mà không được gây ra bởi người Rapanui.
>> Phù hợp với lựa chọn vii

Đáp án – vii

  • destruction = rats arrived along with the settlers … overrun island introduced deadly diseases to islanders
  • outside inhabitants’ control = settlers were not wholly responsible for

20. Paragraph G

Phân tích đoạn G: đoạn văn nói về hai quan điểm về người Rapanui. Trong khi Hunt và Lipo chia sẻ tầm nhìn rằng các nhà xây dựng những bức tượng đá là hòa bình và sáng tạo, một giả thiết khác lại là người Rapanui là những người phá hoại một cách nghiêm trọng trong việc kiểm soát môi trường và xã hội của họ.
Giải thích: nội dung chính của đoạn văn nói về hai quan điểm điểm khác nhau nói về người Rapanui
>> Phù hợp với lựa chọn vi

Đáp án – vi

  • opposing views = one of an island populated by peaceful and ingenious moai builders … rather than by reckless destroyers ruining their own environment and society
Questions 21-24: Với các câu hỏi số 21+22+23+24, bốn câu hỏi liên tiếp nằm trong đoạn B và C tóm tắt quan điểm của ông Jared Diamond.

21. Diamond believes that the Polynesian settlers on Rapa Nui destroyed its forests, cutting down its trees for fuel and clearing land for …

Dịch câu hỏi: Diamond tin rằng những người định cư Polynesia trên Rapa Nui đã phá hủy các khu rừng của họ, chặt cây để lấy nhiên liệu và dọn đất cho …
Phân tích câu hỏi: chỗ trống cần điền 1 V-ing/ Noun
Vị trí: đoạn B, “US scientist Jared Diamond believes that the Rapanui people – descendants of Polynesian settlers – wrecked their own environment…When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back.”
Giải thích: theo đoạn văn thì những người định cư chặt phá rừng để lấy củi đốt và trồng trọt. Có từ firewood tương đương với fuel
>> Từ cần điền vào chỗ trống là farming.

Đáp án – farming

  • destroyed its forests = wrecked their own environment
  • cut down trees for fuel = cleared the forests for firewood

22 + 23: When the islanders were no longer able to build the … they needed to go fishing, they began using the island’s … as a food source, according to Diamond.

Dịch câu hỏi: Khi những người dân đảo không còn có thể xây dựng … mà họ cần để đi câu cá, họ bắt đầu sử dụng … của hòn đảo làm nguồn thực phẩm, theo Diamond.
Phân tích câu hỏi: cả 2 chỗ trống cần điền Noun
Vị trí: đoạn B, “As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, they ate birds.”
Giải thích: theo đoạn văn thì khi lượng cây cối trở nên cạn kiệt, họ không thể làm thuyền bè bằng gỗ để đánh cá nữa nên chuyển sang ăn chim chóc. Có construct tương đương với build, eat something tương đương use something as a food source
>> Từ cần điền vào chỗ trống câu 22 là canoes, câu 23 là birds

22. Đáp án – canoes
23. Đáp án – birds

  • no longer to build canoes = no longer construct canoes
  • needed to go fishing = for go fishing
  • using birds as a food source = ate birds

24. Diamond also claims that the moai were built to show the power of the island’s chieftains, and that the methods of transporting the statues needed not only a great number of people, but also a great deal of …

Dịch câu hỏi: Diamond cũng tuyên bố rằng moai được chế tạo để thể hiện sức mạnh của các thủ lĩnh của hòn đảo và phương thức vận chuyển các bức tượng không chỉ cần một số lượng lớn người, mà còn rất nhiều …
Phân tích câu hỏi: chỗ trống cần điền Noun
Vị trí: đoạn C, “Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people.”
Giải thích: theo đoạn văn thì Diamond cho rằng họ đã đặt tượng lên các xe lăn gỗ được kéo trên đường ray, và việc đó thì đòi hỏi rất nhiều gỗ lẫn nhân công. Có a lot of people tương đương với a great number of people.
>> Từ cần điền vào chỗ trống là wood.

Đáp án – wood

  • needed = required
  • a great number of people = a lot of people
  • a great deal of wood = a lot of wood
  • not only … but also = both
Questions 25-26: Choose TWO letters, A-E. 

25 + 26. On what points do Hunt and Lipo disagree with Diamond?
A. The period when the moai were created
B. How the moai were transported
C. The impact of the moai on Rapanui society
D. How the moai were carved
E. The origins of the people who made the moai

Dịch câu hỏi: Hunt và Lipo không đồng ý với Diamond ở những điểm nào?
A. Giai đoạn mà bức tượng đầu người được tạo ra
B. Các tượng đầu người được di chuyển như thế nào
C. Ảnh hưởng của tượng đầu người lên xã hội Rapanui
D. Tượng đầu người được chạm khắc như thế nào
E. Nguồn gốc của những người tạo ra tượng đầu người
Giải thích: Trong đoạn C, Diamond giả định rằng người dân Rapanui đặt các bức tượng đá trên xe trượt tuyết bằng gỗ, kéo các thanh ray gỗ, nhưng mà yêu cầu cả việc có rất nhiều gỗ và rất nhiều người “laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people”. Nhưng trong đoạn E, Hunt và Lipo dám chắc rằng việc di chuyển các bức tượng đá chỉ cần vài người và không có gỗ “moving the moai required few people and no wood”. Vì vậy, Hunt và Lipo không đồng ý với Diamond về cách các thức mà bức tượng đã đã được vận chuyển >> Tương đương với lựa chọn B.
Trong đoạn C, Diamond nghĩ rằng các bức tượng đá làm tăng tốc sự tàn phá hòn đảo “Moai accelerated the self-destruction”. Trong khi đó, ở đoạn F, Hunt và Lipo tin rằng những người định cư không hoàn toàn chịu trách nhiệm cho sự mất đi của những cây cối trên đảo “ settlers were not wholly responsible for the loss of the island’s trees”. Vì vậy, Hunt và Lipo không đồng ý với Diamond về tác động của các bức tượng đá ở xã hội của người Rapanui >> Tương đương với lựa chọn C.

25 + 26. Đáp án – B + C
IN EITHER ORDER